CONDRO TEMANTEN
Bismillahirrohmanirrohim
Assalamu ‘alaikum Wr. Wb,
Assalamu ‘alaikum Wr. Wb,
Dhumateng panjenenganipun para pepundhen, para sesepuh
pinisepuh ingkang hanggung mastuti dhumateng pepoyaning kautaman ingkang pantes
pinundhi, para pangemban pangembating praja satriyaning negari minangka pandam
pandoming para kawula dasih ingkang sinuba ing pakurmatan, para sarjana, para
sujana sujananing budi ingkang sampun wenang hanampi wahyuning kasutapan
ingkang satuhu bagya mulya, nun inggih brayat ageng baraya wira wiyata, baraya
wira tamtama, para puma karya labet praja ingkang mahambeg luhuring darma, para
alim, para ulama ingkang rinten dalu tansah sumandhing kitab suci wahyuning
Ilahi minangka panuntun keblating panembah ingkang satuhu luhuring budi,
panjenenganipun para satya wredha, carana madya, para tamu kakung sumawana
putri ingkang pantes nampi pakurmatan satuhu pantes lamunta sinudarsana.
Mradapa awit saking keparengipun Bp ___________ sekalihan
garwa, kula ingkang kapitedhan sinaraya hambuka wiwaraning suka, wenganing
wicara, dwaraning kandha pinangka jejering pambiwara ngaturaken urut
reroncening tata upacara ingkang sampun rinakit, rinancang dening para
kulawangsa ingkang tartamtu kewala kaeneraken wonten ing pawiwahan prasaja ing
hari kalenggahan punika, nun inggih panjenenganipun Bp ___________ netebi
darmaning asepuh hangrakit sekar cepaka mulya, miwaha siwi mahargya suta.
Kanthi raos panalangsa ingkang hamengku karsa nyuwun wonten ngarsanipun Gusti
ingkang akarya loka, miwah nyuwun donga pangestunipun para lenggah, mugi
kaleksananing sedya ing hari kalenggahan punika purwa madya wasana tansah
pinaringan rahayu wilujeng tebih ing sambekala.
Para rawuh saha para lenggah saderengipun kula ngaturaken
urut reroncening tata upacara ing ri kalenggahan punika mugi sageta jumbuh
kalihan kuncaraning bangsa nuswantara ingkang linambaran luhur sarta agunging
Pancaslia sumangga nun dhumateng para rawuh saha para lenggah langkung -
langkung para pinisepuh ingkang sampun handungkaping yuswa ingkang ateges
sampun pana ing pamawas, keblating panembah saha lebda ing pitutur kula
dherekaken manungku puja hastawa puji hastuti wonten ngarsanipun Gusti
purbaningrat, karana agung barokah saha rahmatipun ingkang rumentah dhumateng
panjenengan sadaya dalasan kula ingkang sarta mugi lampahing tata upacara
pahargyan prasaja ing ri kalenggahan punika tansah winantu ing suka basuki
rahayu nir ing sambekala.
Para rawuh saha para lenggah, sampun dumugi wahyaning mangsa
kala binuka hing tata upacara ;
1.
Tinarbuka
sowaning putra temanten saking sasana busana kepareng
humarak sowan lenggah wonten ing sasana rinengga dening para
ingkang piniji.
humarak sowan lenggah wonten ing sasana rinengga dening para
ingkang piniji.
2.
Pasrah
panampining putra temanten kakung dening para tetuwangga
ingkang piniji.
ingkang piniji.
3.
Panggihing
putra temanten kalajengaken upacara sungkem.
4.
Atur
pambagya yuwana saking ingkang hamengku karsa.
5.
Ingkang
salajengipun sowaning putra temanten sekalihan inggih
winastan upacara kirab angka I winastan Kirab Kanarendran.
winastan upacara kirab angka I winastan Kirab Kanarendran.
6.
Kirabing
putra temanten ingkang angka II winastan kirab kasatriyan.
7.
Wondene
pratandha cetha paripurnaning pahargyan prasaja ing mangke
hambok bilih sampun wonten pratandha saking kulawarga minangka
paran para.
hambok bilih sampun wonten pratandha saking kulawarga minangka
paran para.
Panjenenganipun para rawuh saha para lenggah, makaten
menggah urut reroncening tata upacara pahargyan prasaja ing ri kalenggahan
punika, mila hawit saking punika mugi wontena suka lilaning panggalih kasuwun
tansah lelenggahan kanthi mardu mardikaning panggalih sarwi paring puja hastawa
puji hastuti saengga paripurnaning pahargyan prasaja ing hari kalenggahan
punika.
Para rawuh saha para lenggah, jumbuh kalian urut reroncening
tata upacara ingkang sarta karana sampun paripurna sri atmaja temanten putri
anggenya hangadi salira mulas wadana, keparenging sedya sri atmaja temanten
putri badhe humarak sowan wonten ngarsa panjenengan sadaya lenggah wonten ing
sasana rinengga, wondene jengkaring sri atmaja temanten putri saking sasana
busana kakanthi panjenenganipun
Ibu ___________ saha Ibu ___________ hambok bilih sampun samekta ing gati murih rahayuning sedya kasumanggakaken dhumateng para - para ingkang piniji, jengkaring temanten putri binarung ungeling Ketawang Puspawarna kanthi laras slendro pathet manyura, sumangga, nun nuwun.
Ibu ___________ saha Ibu ___________ hambok bilih sampun samekta ing gati murih rahayuning sedya kasumanggakaken dhumateng para - para ingkang piniji, jengkaring temanten putri binarung ungeling Ketawang Puspawarna kanthi laras slendro pathet manyura, sumangga, nun nuwun.
1.
SOWANIPUN
TEMANTEN KEKALIH SAKING SASANA BUSANA
A. PANYANDRA TEMANTEN PUTRI KALENGGAHAKEN
Binarung
swaraning pradangga hangrangin hambabar ketawang Puspawarna, ana ganda
hangambar arum katiyubing samirana manda, kawistara jengkaring sri atmaja
temanten putri mijil saking tepas wangi, tepas mengku werdi papan wangi wus
hangarani ateges mijil saking panti busana nedya humarak sowan wonten
ngarsanipun para rawuh manjing salebeting sasana rinengga kinanthenan Ibu
___________ saha
Ibu ___________
Ibu ___________
Sri
temanten putri hangagem busanaa ingkang sarwa retna hangemba busananing garwa
nata, katon pating galebyar pating pancurat lamun kasaru sunaring pandam kurung
ingkang hangrenggani sasana adi, pan yayah kartika hasilih prenah.
Hangagem
puspito rinonce ing ukelira, sinampiraken wonten ing pamidhangan kanan, lamun
katiyubing samirana manda kongas gandane hangebegi wisma pawiwahan, endah
edining busana hamimbuhi gandes luwes solah bawane, lamunta cinandra ical
sipating janma sawantah pan yayah Bathari ___________ tumurun.
Tindakira
sri atmaja temanten putri hamucang kanginan, lengkeh - lengkeh pindha singa lupa,
sapecak mangu satindak kendel pangudasmaraning driya ingkang dereng kawijiling
lesan hangrantu praptaning mudha taruna minangka gegantilaning nala.
Wus
handungkap prapta hunggyan ingkang tinuju, putra temanten putri nulya
kalenggahaken wonten ing sasana rinengga hangrantu laksitaning adicara ingkang
sampun tinamtu.
B. ATURIPUN PANATACARA SESAMPUNIPUN SRI
ATMAJA TEMANTEN PUTRI LENGGAH
Para
rawuh saha para lenggah, kawistara sri atmaja temanten putri sampun lenggah
hanggana raras wonten sasana adi inggih ing sasana rinengga ingkang ateges
lenggah piyambakan lamun cinitra ing ukara semu kuciwa ing wardaya kaya - kaya
hangrantu praptaning satriya mudha ingkang dadya gegantilaning nala, memaniking
netra kang lagya labuh nagara.
Nun inggih para rawuh saha para lenggah, laksitaning tata upacara salajengipun sowaning putra temanten kakung saking wisma palereman ingkang kakanthi panjenenganipun Bp ___________ saha Bp ___________ wondene ingkang hamboyong sekar cepaka mulya inggih kembar mayang panjenenganipun Ibu ___________ ,Ibu ___________ ingkang sarta Ibu ___________ minangka panyongsongipun, jengkaring caraka pamethuking temanten kakung kabiwaldha ungeling ladrang kapang - kapang laras pelog pathet 6 sumangga nun, nuwun.
C. JENGKARING TEMANTEN KAKUNG SAKING SASANA
PALEREMAN
Nun inggih panjenenganipun para rawuh
saha para lenggah, caraka pamethuking putra temanten kakung inggih
panjenenganipun
Bp ___________ saha Bp ___________
sampun dumugi sasana ingkang tinuju nulya hanjengkaraken Sri atmaja temanten kakung,
jengkaring putra temanten kakung ginarubyug para kadang wandawa binarung
ungeling ladrang wilujeng laras pelog pathetbarang, nuwun.
D. PANYANDRA
SOWANIPUN TEMANTEN KAKUNG SAKING SASANA PALEREMAN
Binarung
swaraning gangsa ingkang hangrangin hambabar ladrang wilujeng, kawistingal
jengkaring putra temanten kakung saking wisma palereman ing pangajab mugi
tansah manggih kawilujengan kalis hing sambekala, gumebyar busananing putra
temanten kakung hangagem busana ingkang tinaretes benang sotya, ngagem kuluk
kanigara hangemba busananing nata.
Dhampyak
- dhampyak para kadang wandawa ingkang samya hangayab tindakipun putra temanten
kakung, temanten kakung hanggenya lumaksana lengkeh - lengkeh pindha singa
lupa, riak hanggajah ngoling sapecak mangu satindak kendel semu hangungun
hanguningani endah edining swasana ingkang hangrenggani tawinging wiwara.
Wus
handungkap unggyan ingkang tinuju gya kendel tindakira wonten sangajenging
wiwara, keparenging sedya hangrantu laksitaning adicara salajengipun.
2.
PASRAH LAN PENAMPI TEMANTEN
A. PANYANDRA
HAMIWITI PASRAH TEMANTEN
Wus tinata titi tataning gati, nun inggih
putra temanten kakung sampun jumeneng wonten sangajenging wiwara kepareng badhe
hanetebi upacara pasrah, wondene ingkang kepareng hamasrahaken panjenenganipun
Bp ___________ minangka sulih salira panjenenganipun
Bp ___________ (ingkang mengku gati, menawi temanten saking wisma palereman) Bp ___________ (Besan, menawi putra temanten saking dalemipun piyambak).
Bp ___________ minangka sulih salira panjenenganipun
Bp ___________ (ingkang mengku gati, menawi temanten saking wisma palereman) Bp ___________ (Besan, menawi putra temanten saking dalemipun piyambak).
Wondene ingkang piniji hanampi panjenenganipun
Bp ___________ jumenengipun Bp ___________ ingkang kepareng hanjajari
panjenenganipun Bp ___________ ingkang sarta
Bp ___________ hambok bilih sampun samekta ing samudayanipun saha swasana kasumanggakaken dhumateng para - para ingkang piniji, sumangga nun nuwun.
Bp ___________ hambok bilih sampun samekta ing samudayanipun saha swasana kasumanggakaken dhumateng para - para ingkang piniji, sumangga nun nuwun.
PASRAH
TEMANTEN
Assalamu
alaikum Wr. Wb.
Kasugengan
saha sih nugrahaning Gusti ingkang akarya loka mugi tansah kajiwa kasarira
wonten panjenengan sadaya dalasan kula. Panjenenganipun Bp ___________ (ingkang
nampi) keparenga kula matur minangka sulih saliranipun Bapak saha Ibu (besan)
kula kinen masrahaken putra temanten kakung pun Bagus ___________ mugi katur
panjenenganipun Bapak saha Ibu ___________ (ingkang mengku gati).
Wondene kalampahanipun mekaten, kala wau wanci tabuh ___________ temanten kakung kula pendhet saking dalem ___________ (alamatipun besan), saking wisma palereman (menawi sampun kapondhokan) kanthi kairing para sepuh, kulawangsa sanak kadang pawong mitra sawetawis, kula bekta / kanthi sowan ing dalem pawiwahan mriki kanthi gangsar, lancar rahayu wilujeng nir ing sambekala.
Pramila ngemban dhawuh ___________ wigatosing sedya, keparenga hing mangke temanten kakung kula pasrahaken tuwin kula sumanggakaken dhumateng panjenengan minangka sulih saliranipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) cundhuk kalihan lampahing adicara.
Ing
wasana hambok bilih anggen kula nindakaken ayahan punika kirang ndadosaken
pirenaning penggalih mugi diagung pangaksama panjenengan, nuwun, nuwun
maturnuwun.
Wassalamu
‘alaikum Wr. Wb.
B. HANGANCIK ADICARA PENAMPI
Nun inggih, paripurna atur
pasrah temanten kakung panjenenganipun (ingkang pasrah) gya tinampi
panjenenganipun Bp ___________ (ingkang nampi) minangka talanging basa
panjenenganipun
Bp ___________ (mengku gati) ing wasana wekdal kasumanggakaken.
Bp ___________ (mengku gati) ing wasana wekdal kasumanggakaken.
ATUR
PENAMPI
Assalamu ‘alaikum Wr. Wb.
Dhumateng panjenenganipun Bp ___________ (ingkang pasrah) ingkang hangemban wajib luhur ing madyaning bebrayan ageng ingkang sinuba ing pakurmatan.
Nun inggih saderengipun kula nampi wosing gati rawuh panjenengan kanthi hangirid para kadang panekaring putra temanten kakung, mboten kekilapan kula ugi ngaturaken puji syukur wonten ngarsa dalem Gusti purbaningrat, awit panjenengan sadaya dalasan kula tansah dipun keparengaken kempal manunggal saperlu netepi darmaning agesang wonten madyaning bebrayan ageng, mugi Gusti Ingkang Maha Kawasa tansah paring suka basuki rahayu ingkang sarwi ginayuh.
Panjenengartipun Bp ___________ (ingkang pasrah) menggah lekasing pangandika panjenengan hamasrahaken putra temanten kakung kula tampi kanthi sae, handadosaken suka bingahing manah, salajengipun badhe kula aturaken dhumateng panjenengariipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) karana badhe kapanggihaken miturut tata cara adat widi widana ingkang sampun sinengker, mugi laksitaning upacara panggihing putra temanten ing mangke tansah manggiha rahayu wilujeng nir ing sambekala sarta karoban sihing Gusti ingkang Maha Agung. Pungkasaning atur kula minangka talanging basa saking panjenenganipun Bp ___________ (mengku gati) tansah tumadhah lubering pangaksama, karana kiranging suba sita, kalentuning basa sastra anggen kula matur kalebet anggen kula nampi panjenengan sarombongan.
Kajawi saking punika panjenengan sarombongan taksih kula suwun hanjenengi panggihing sri penganten ngantos dumugi purnaning pawiwahan ing wekdal punika.
Ing wasana Wabillahi taufiq wal hidayah Wassalamu ‘alaikum Wr.Wb.
Dhumateng panjenenganipun Bp ___________ (ingkang pasrah) ingkang hangemban wajib luhur ing madyaning bebrayan ageng ingkang sinuba ing pakurmatan.
Nun inggih saderengipun kula nampi wosing gati rawuh panjenengan kanthi hangirid para kadang panekaring putra temanten kakung, mboten kekilapan kula ugi ngaturaken puji syukur wonten ngarsa dalem Gusti purbaningrat, awit panjenengan sadaya dalasan kula tansah dipun keparengaken kempal manunggal saperlu netepi darmaning agesang wonten madyaning bebrayan ageng, mugi Gusti Ingkang Maha Kawasa tansah paring suka basuki rahayu ingkang sarwi ginayuh.
Panjenengartipun Bp ___________ (ingkang pasrah) menggah lekasing pangandika panjenengan hamasrahaken putra temanten kakung kula tampi kanthi sae, handadosaken suka bingahing manah, salajengipun badhe kula aturaken dhumateng panjenengariipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) karana badhe kapanggihaken miturut tata cara adat widi widana ingkang sampun sinengker, mugi laksitaning upacara panggihing putra temanten ing mangke tansah manggiha rahayu wilujeng nir ing sambekala sarta karoban sihing Gusti ingkang Maha Agung. Pungkasaning atur kula minangka talanging basa saking panjenenganipun Bp ___________ (mengku gati) tansah tumadhah lubering pangaksama, karana kiranging suba sita, kalentuning basa sastra anggen kula matur kalebet anggen kula nampi panjenengan sarombongan.
Kajawi saking punika panjenengan sarombongan taksih kula suwun hanjenengi panggihing sri penganten ngantos dumugi purnaning pawiwahan ing wekdal punika.
Ing wasana Wabillahi taufiq wal hidayah Wassalamu ‘alaikum Wr.Wb.
3.
UPACARA PANGGIH TEMANTEN KEKALIH
A. PANYANDRA
SESAMPUNIPUN PASRAH PENAMPI
Paripurna
pasrah panampining putra temanten kakung dening para ingkang piniji kanthi
lulus raharja nir ing sambekala.
Panjenenganipun para rawuh saha para lenggah, wus dumugi wahyaning mangsa kala laksitaning upacara salajengipun inggih panggihing putra temanten sekalihan, menggah ingkang piniji manggihaken putra temanten nun inggih Ibu ___________ minangka panganthining putra temanten putni Ibu ___________ ingkang sarta Ibu ___________ wondene ingkang nyamektakaken uba rampening panggih Ibu ___________ dhumateng panjenenganipun Ibu ___________ minangka pangembaning sekar cepaka sasele mugi keparenga hamapag jengkaning putra temanten putri saking sasana adi, jengkaring putra temanten putri ingkang sarta panggihing putra temanten sekaliyan binarung ungeling gangsa Kodhok Ngorek, kalajengaken Ketawang Larasmaya, laras pelog pathet barang sumangga nun, nuwun.
B. UPACARA
PANGGIH
Wus
dumugi wahyaning mangsakala dhumawahing kodrat, sri atmaja temanten hanetebi
tata upacara adat widi widana ingkang sampun sinengker wonten talatah
________________ nun inggih upacara panggih, adat mengku werdi tata cara, widi
werdinipun Gusti, winengku werdi luhur wondene dana mengku werdi paweweh dados
adat widi widana hamengku werdi tata cara paringipun Gusti ingkang linangkung,
punapa ta werdinipun panggih inggih punika pangudi gambuhing panggalih, mila
mboten mokal wonten titahing Gusti ingkang asipat jalu lawan wanita ingkang
sumedya hanetepi jejering agesang, hangancik ing alam madya, mastuti ila - ila
ujaring kina ingkang cinandhi hing akasa jinempana ing maruta, sarta mulat edi
endahing budaya tulus.
Budaya
ateges laku pangolahing budi, wondene titikanipun tiyang ingkang budaya punika
1.
landhep panggraitane,
2.
tanggap ing sasmita,
3.
susila hanuraga
punika ingkang saget hambabar pakarti budi luhur, ingkang nyata mengku werdi tansah hangesthi Hayu - Hayom - Hayem - Hangayomi gesanging bebrayan agung.
Saya caket tindakira temanten kekalih, gya samya apagut tingal, tempuking catur netra handayani pangaribawa ingkang hambabar manunggaling nala ingkang tumanem ing sanubari, nulya kumlawe astane temanten putri sarwi hambalang gantal mring temanten kakung ingkang winastan gondhang kasih, temanten kakung gumanti hambalang gondhang tutur, punapa ta wujud miwah werdinipun gantal, gantal dumadi saking suruh ingkang lininting tinangsulan lawe wenang, pinilih suruh ingkang tinemu rose, ingkang mengku werdi : Suruh lamun dinulu beda lumah lawan kurebe yen ginigit tunggal rasane, mengku pralampita dhumateng putra temanten mugi tansah manunggal cipta, rasa miwah karsane suruh asung pitedah sumurupa nganti weruh, bisoa nganti tekan raosing rasa inggih rasa sejati.
Sanadyan ingkang sajuga jejer priya kang sawiji putri, lamun bisa manunggalake tekat lan rasane, pinesthi dadi jatu kramane.
Werdinipun priya saking tembung pari ingkang linangkung, hoya ateges kuwat utawi santosa, wondene tembung putri mengku werdi haywa supe ing pametrinira marang badanira priyangga.
Tinangsulan lawe wenang werdinipun tinangsulan lan akrami kaiket ing prasedya luhur, mugi anggenya mangun bebrayan mboten nalisir saking hangger paugeraning kautaman.
Paripurna
titilaksitaning upacara panggih, putra temanten sekalihan gya siningeban sindur
dening ingkang rama, asung pralampita putra temanten tansah tinuntun ing reh
kautaman anggenipun ngancik ing alam madya tansah pinaringan karaharjan miwah
kabagaswarasan, hanjayeng bawana salaminya.
Para rawuh saha para lenggah, wus handungkap prapteng unggyan ingkang tinuju, sung sasmita panganthining temanten, gya kalenggahaken ing sasana wisudha tama hangrantu laksitaning tata upacara ingkang sampun tinata, nuwun.
C. WEKDAL
MIRUNGGAN
Para
rawuh saha para lenggah, paripurna panggihing putra temanten, ingkang punika
pahargyan prasaja ing ri kalenggahan punika dereng paripurna, mila awit saking
punika mugi wontena suka lilaning penggalih kasekecakna lenggah saengga
paripurnaning pawiwahan ing kalenggahan punika.
D. KACAR-KUCUR
DIPUN RAWUHI KADANG BESAN
Para
rawuh saha para lenggah, sampun paripurna putra temanten anggennya netepi
tatacara adat ingkang sinengker nun inggih upacara krobongan winastan
kacar-kucur.
Mila awit saking punika laksitaning upacara salajengipun nun inggih rawuhing kadang besan sutresna, dhumateng ingkang piniji minangka hanganthi rawuhing kadang besan nun inggih panjenenganipun Bp ___________ sekalihan, jengkaring Bp ___________ sekalihan binarung ungeling ladrang Tirta Kencana nuwun.
Mila awit saking punika laksitaning upacara salajengipun nun inggih rawuhing kadang besan sutresna, dhumateng ingkang piniji minangka hanganthi rawuhing kadang besan nun inggih panjenenganipun Bp ___________ sekalihan, jengkaring Bp ___________ sekalihan binarung ungeling ladrang Tirta Kencana nuwun.
E. SUNGKEMAN
Nun
inggih para rawuh saha para lenggah, kadang besan sutresna panjenenganipun Bp
___________ sekalihan (besan) sampun lenggah aben ajeng kalihan Bp ___________
sekalihan (ingkang mengku gati) wonten ing sasana ingkang sampun sumadya,
keparenging sedya badhe hanampi sungkeming putra temanten sekalihan, ingkang
piniji nglolos dhuwung panjenenganipun Bp ___________ hambok bilih sampun
samekta ing gati, rahayuning sedya kasumanggakaken para-para ingkang piniji,
sungkeming putra temanten sinarengan rerepen sekar macapat dhandhanggula,
sumangga nun nuwun.
DHANDANGGULA
SUNGKEMAN
Rama ibu kang
luhuring budi
Ingkang hangukirjiwa lan raga
Kang agung pangurbanane
Paring pituduh luhur
Rina wengi tansah hangesthi
Mrih rahayuning putra
Lulus kang ginayuh
Sadaya ribet rubeda
Linambaran kanthi sabaring penggalih
Tuhu pantes sinembah.
Ingkang hangukirjiwa lan raga
Kang agung pangurbanane
Paring pituduh luhur
Rina wengi tansah hangesthi
Mrih rahayuning putra
Lulus kang ginayuh
Sadaya ribet rubeda
Linambaran kanthi sabaring penggalih
Tuhu pantes sinembah.
Kadya sinendhal rasaning ati
Panyungkeme kang putra sajuga
Tumetes deres waspane
Tan kawawa jroning kalbu
Ngondhok-ondhok rasaning galih
Alon ngandikanira
Dhuh angger putraku
Sun tampa panyungkemira
Muga-muga antuk barkahing Hyang Widi
Nggonira jejodhohan.
Piwelingku aja
nganti lali
Anggonira mbangun bale wisma
Runtut atut sakarone
Adohna tukar padu
Tansah eling sabarang ati
Kuwat nampa panandhang
Tan gampang amutung
Dadiya tepa tuladha
Uripira migunani mring sesami
Hayu - hayu pinanggya.
Anggonira mbangun bale wisma
Runtut atut sakarone
Adohna tukar padu
Tansah eling sabarang ati
Kuwat nampa panandhang
Tan gampang amutung
Dadiya tepa tuladha
Uripira migunani mring sesami
Hayu - hayu pinanggya.
F. PANYANDRA
PARIPURNANING SUNGKEM
Paripurna
putra temanten hanggennya ngaras pada wonten ngarsanipun rama miwah ibu kanthi
lulus raharja hing sambekala
.
Para rawuh saha para lenggah, titi laksana upacara salajengipun nun inggih atur pambagya yuwana saking panjenenganipun Bp ___________ (ingkang mengku gati), panjenenganipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) keparenging sedya badhe hangaturaken raos suka ebahing manah bingah inggih atur pambagyaharja dhumateng panjenenganipun para rawuh saha para lenggah, inggih karana bombong birawaning manah ingkang mboten saget ginambaraken ing mriki, pindha kajugrugan harga inten karoban seganten madu, anggenya badhe matur mboten kawiyos wijiling lesan amung kandheg wonten samadyaning jangga, sinten ta minangka talanging basa atur pambagya, tan nolyan panjenenganipun Bp. ___________ mbok bilih sampun samekta ing gati mrih rahayuning sedya kasumanggakaken, nuwun.
Para rawuh saha para lenggah, titi laksana upacara salajengipun nun inggih atur pambagya yuwana saking panjenenganipun Bp ___________ (ingkang mengku gati), panjenenganipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) keparenging sedya badhe hangaturaken raos suka ebahing manah bingah inggih atur pambagyaharja dhumateng panjenenganipun para rawuh saha para lenggah, inggih karana bombong birawaning manah ingkang mboten saget ginambaraken ing mriki, pindha kajugrugan harga inten karoban seganten madu, anggenya badhe matur mboten kawiyos wijiling lesan amung kandheg wonten samadyaning jangga, sinten ta minangka talanging basa atur pambagya, tan nolyan panjenenganipun Bp. ___________ mbok bilih sampun samekta ing gati mrih rahayuning sedya kasumanggakaken, nuwun.
4.
ATUR PAMBAGYAHARJA
A. PAMBAGYAHARJA
Bismillahirrohmanirrohim
Assalamu ‘alaikum Wr. Wb.
Assalamu ‘alaikum Wr. Wb.
Para
pepundhen, para sepuh, para pinisepuh ingkang pantes pinundhi, para pangemban
pangembating praja, para satriyaning nagari ingkang pantes kinurmatan, para
kadang wredha mudha ingkang bagya mulya, para tamu kakung putri ingkang pantes
sinudarsana.
Keparenga kula mambeng anggen panjenengan sadaya katemben wawan pangandikan, karana kula piniji Bp ___________ sekalihan, kinen ngaturaken wudharing gantha babaring sedya, raos suka ebahing manah bingah saha lekasing sedya wigatosing gati ing kalenggahan punika.
Keparenga kula mambeng anggen panjenengan sadaya katemben wawan pangandikan, karana kula piniji Bp ___________ sekalihan, kinen ngaturaken wudharing gantha babaring sedya, raos suka ebahing manah bingah saha lekasing sedya wigatosing gati ing kalenggahan punika.
Minangka
purwakaning atur langkung rumiyin sumangga panjenengan sadaya kula dherekaken
atur puji syukur wonten ngarsa dalem Gusti Allah ingkang Maha Agung, karana sih
wilasa miwah barkah ingkang rumentah dhumateng panjenengan sadaya dalasan kula
saengga maksih saget kempal manunggal kanthi pinayungan karaharjan tebih ing
sambekala.
Para lenggah ingkang sinuba ing pakurmatan, madyaning wiwahan punika panjenenganipun Bp ___________ sekalihan lumantar kula ngambali ngaturaken sugeng rawuh sinarengan raos pãnuwun ingkang tanpa pepindhan, kasuwun tansah lelenggahan kanthi mardu mardikaning penggalih, wondene lekas wekasing sedya wigatosing gati kula aturaken ing mriki, nadyan panjenengan sadaya hambok bilih sampun ngawuningani gatining sedya ing palenggahan punika ingkang sampun sinerat ing kintaka wara punapa dene jawilan.
Nun inggih netepi darmaning asepuh Bp___________sekalihan ing kalenggahan punika mahargya suta hamiwaha siwi, ngentas pitulus kenya putrinipun ingkang sesilih namipun Rr ___________ kaleksanan dhaup kallyan Bg ___________ priya tanaya panjenenganipun
Bp ___________sekalihan ingkang pidalem ing ________ ingkang sampun kalampahan ijab miturut satataning adat kanthi pinayungan karaharjan tebih ing sambekala, ingkang punika panyuwunipun
Bp ___________ (ingkang mengku gati) wonten ngarsa panjenengan sadaya mugi wontena lilaning panggalih para tamu kakung putri paring jurung puja hastawa puji hastuti dhumateng temanten sarimbit anggenya badhe gesang wonten ing alam bebrayan tansah runtut atut miwah bagya mulya sembada ingkang jinangka basuki kang kaesthi.
Para lenggah kakung putri ingkang satuhu kinurmatan, kaleksananing pahargyan ing kalenggahan punika saged kalampahan karana sih pambiyantunipun para sanak kadang pawong mitra langkung - langkung para warga RT ___________ ingkang punika hambok bilih panjenenganipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) mboten saged mangsulaken karana lahir, amung kasumanggakaken wonten ngarsanipun Gusti Ingkang Maha Agung mugi sih kadarman panjenengan dadosa ngamal kasaenan.
Para
tamu kakung putri ingkang pantes sinudarsana Bp ___________ sekalihan lumantar
kula tansah hanglenggana budi dayaning manungsa kirang sampurna, hambok bilih
anggenipun nampi kerawuhan panjenengan sadaya, kiranging tanggap tangguh gupuh
mugi diagung pangaksama, mboten kekilapan dhumateng para kadang mudha taruna
anggenipun sami nawung kridha aleladi wonten ngarsa panjenengan sadaya, hambok
bilih wonten kiranging suba sita lumantar kula tansah nyuwun agenging
pangaksama panjenengan sadaya.
Hing wasana minangka pepuntoning aturipun Bp ___________ sekalihan lumantar kula hambok bilih wonten kiranging boja miwah krama mugi para tamu ngluberaken samodra pangaksama ingkang agung, kula minangka talanging basa kathah atur kula ingkang mboten hanuju prana labet kula ugi hanglenggana kiranging seserepan miwah kirang pana dhumateng ing reh suba sita, basa tuwin sastra, kula amung tumadhah lubering pangaksama, salajengipun wekdal kula aturaken wangsul dhateng kadang panatacara.
Akhirul
kalam Wassalamu ‘alaikum Wr. Wb.
B. BEKSAN
Panjenenganipun
para rawuh saha para lenggah, paripurna atur pambagya yuwana saking
panjenenganipun Bp ___________ (ingkang mengku gati) ingkang tinalang basa
panjenenganipun Bp ___________ (Lurah upaminipun) kanthi ruruh hangarah prana,
titi, tata, titis wijang wijiling pangandika saengga mboten wonten ingkang
karempit, salajengipun ngaturi uninga bilih pahargyan prasaja ing kalenggahan
punika dereng paripurna, paripurnanipun hambok bilih ing mangke sampun wonten
pratandha saking kulawarga minangka paran para, mila awit saking punika mugi
wontena lilaning panggalih kasekecakna lenggah, sinambi mirsani keparengipun
sedya Bp ___________ ngaturaken panglipur awarni langen beksan _______________
(menawi wonten) minangka miyak sepining swasana
.
Wondene beksan - badhe katindakaken dening ________________, hambok bilih sampun samekta ing gati murih kasembadaning sedya kula sumanggakaken dhumateng kadang ingkang kepareng ngaturaken langen beksan, sumangga nun, nuwun.
Wondene beksan - badhe katindakaken dening ________________, hambok bilih sampun samekta ing gati murih kasembadaning sedya kula sumanggakaken dhumateng kadang ingkang kepareng ngaturaken langen beksan, sumangga nun, nuwun.
C. PANYANDRA SESAMPUNIPUN LANGEN BEKSAN
Paripurna
atur pasugatan langen beksan saking panjenenganipun
Bp ___________ (ingkang mengku gati) ingkang katindakaken dening kadang
Bp ___________ (ingkang mengku gati) ingkang katindakaken dening kadang
___________ saking ___________,
wondene pangalembana miwah panyaruwe kula sumanggakaken dhumateng para rawuh sadaya.
wondene pangalembana miwah panyaruwe kula sumanggakaken dhumateng para rawuh sadaya.
5.
KIRAB KANARENDRAN
A. PANYANDRA
KIRAB
Panjenenganipun
para rawuh saha para lenggah, saparipurnaning langen beksan punika keparenging
sedya putra temanten badhe jengkar marak sowan wonten ngarsa panjenengan
winastan kirab kanarendran, badhe manjing wonten sasana busana arsa ngrucat
busana kanarendran hangrasuk busana kasatriyan.
Keterangan:
Panatacara ngaturaken paraga kirab wiwit suba manggala ngantos pethiting lampah inggih rama ibu
Panatacara ngaturaken paraga kirab wiwit suba manggala ngantos pethiting lampah inggih rama ibu
Para lenggah, kados sampun samekta ing gati para paraga ingkang badhe njengkaraken putra temanten, rahayuning sedya kasumanggakaken dhumateng para ingkang piniji, jengkaring ki suba manggala sinarengan rerepen Dhandhanggula, sumangga, nun.
B. SEKAR
DANDHANGGULA KANGGE NYARENGI JENGKARING SUBA MANGGALA
1. Hanyarkara sinanggit
memanis
Hangrumpaka pahargyan prasaja
Dahat edi sanyatane
Sinten kang nembe mantu
Hamiwaha atmajaneki
Mahargya marang putra
Ingkang sampun dhaup
Bapak ___________
Sekalihan kang hanggung tulus marsudi
Budayaning priyangga.
2. Wus manunggal keblat hanyawiji
Amrih bisa lestari widada
Sri penganten sakarone
Jinangkung ing Hyang Agung
Saniskara ingkang kaesthi
Sembada kang sinedya
Jumbuh kang ginayuh
Guyub rukun ing bebrayan
Runtut atut tumekeng kaki lan nini
Manggiha bagya mulya.
Keterangan:
Satelasing sekar Dhandhanggula kalih pada punika, manawi dereng cekap saget dipun sambung ayak - ayakan slendro 9.
Hangrumpaka pahargyan prasaja
Dahat edi sanyatane
Sinten kang nembe mantu
Hamiwaha atmajaneki
Mahargya marang putra
Ingkang sampun dhaup
Bapak ___________
Sekalihan kang hanggung tulus marsudi
Budayaning priyangga.
2. Wus manunggal keblat hanyawiji
Amrih bisa lestari widada
Sri penganten sakarone
Jinangkung ing Hyang Agung
Saniskara ingkang kaesthi
Sembada kang sinedya
Jumbuh kang ginayuh
Guyub rukun ing bebrayan
Runtut atut tumekeng kaki lan nini
Manggiha bagya mulya.
Keterangan:
Satelasing sekar Dhandhanggula kalih pada punika, manawi dereng cekap saget dipun sambung ayak - ayakan slendro 9.
6.
KIRAB KASATRIYAN
A. PANYANDRA
KIRAB
Wus
dumugi unggyan ingkang tinuju, ki suba manggala gya asung dhumateng putra
temanten sarimbit nulya jengkar saking sasana rinengga, jengkaring putra
temanten pindhane sri narendra lagya cangkrama kalihan ingkang garwa. (Lajeng
mungel Ketawang Langen Gita Sri Narendra laras pelog pathet barang)
.
Panjenenganipun para rawuh saha para lenggah, padatan kirabing putra temanten punika dipun rumpaka, wondene rumpaka punika wonten kalih,
1. rumpaka panyandra;
Panjenenganipun para rawuh saha para lenggah, padatan kirabing putra temanten punika dipun rumpaka, wondene rumpaka punika wonten kalih,
1. rumpaka panyandra;
2.
rumpaka wedharan;
Kepareng kula ing mriki ngaturaken rumpaka wedharan, binarung swaraning gangsa kang hambabar ketawang Langen Gita Sri Narendra katingal putra temanten jengkar saking sasana rinengga keparenging sedya marak sowan wonten ngarsanipun para rawuh manjing ing panti busana arsa ngrucat busananing kanarendran badhe hangrasuk busana kasatriyan, sinten ta pinangka pangarsaning lampah inggih winastan suba manggala ingkang ateges suba punika sae, manggala punika dados pangarsa ingkang sae, mila mboten mokal lamun ta kadang ___________ piniji pinangka pangarsaning lampah ingkang mengku werdi asung pralampita dhateng para putra temanten sekalihan engeta dhumateng Gusti ingkang akarya loka, mila jejering manggala suba namung setunggal, sinambunging lampah ki suba manggala lah punika ta warnane ingkang sinebut pratiwa manggala, talang pati inggih satrya kembar pinilih taruna kang bagus warnane kembar busanane mengku pralampita dhumateng putra temanten tansaha kembar pakartine, kembar cipta, rasa lan karsane, menggah werdinipun satriya pralampita mugi Sri atmaja temanten sageta hanglenggahi jejering satriya tama ingkang winengku tri prakawis:
- Ora golek seneng nanging kudu bisa gawe senenging liyan.
- Ora golek marem nanging kudu bisa gawe mareming liyan.
- Ora golek jeneng nanging kudu bisa njunjung asmaning liyan.
Inggih tiyang ingkang sampun saget nindakaken tri prakawis punika saget pikantuk sesebatan satriya tama ingkang abudi luhur, punika pangajabing putra temanten.
Sinambunging wuri tindakira satriya kembar lah punika ta warnanira ingkang winastan patah sakembaran ingkang dumadi saking kenya alit - alit ingkang ayu - ayu warnane edi peni busanane, asung pralampita dhumateng putra temanten pinangka:
P
anuntun
A mrih temanten sekalihan
T ansah bisoa
A sih, asah, asuh ingkang sarta
H ayu, hayom, hangayemi
A mrih temanten sekalihan
T ansah bisoa
A sih, asah, asuh ingkang sarta
H ayu, hayom, hangayemi
Ingkang
lumaksana sawingkingipun patah sakembaran lah punika ta pinangka punjering
cinarita inggih sekaring pawiwahan, tindake putra temanten sekalihan ingkang
kinanthi panjenenganipun Ibu ___________ saha Ibu ___________ anggenya
lumaksana tansah kekanthen asta bebasan renggang gula kumepyur pulut datan
genggang sarema, sapecak mangu satindak kendel ing sedya amung meminta
nugrahaning Gusti ingkang sarta nyuwun dhumateng para rawuh mugi anggennya
netebi darmaning gesang ngancik ing alam madya ingkang linantaran hanambut sih
sutresna susila hakrami tansah pinaringan rahayu nir hing sambekala, ingkang
lumaksana salajur sisih jajar kalih sawingkingipun putra temanten nun inggih
pethanipun putri dhomas, menawi wonten ing Ngayogyakarta winastan pager hayu,
menawi wonten Surakarta winastan Dhomas, dho punika kalih, emas punika kawan
atus, jangkep wolung atus mengku pralampita dhumateng putra temanten bisoa
hanetebi hasta karya hasta brata karyaning bebrayan agung, wekdal punika putri
ingkang pindha dhomas namung nenem ingkang ateges nemtokaken jumbuh ing raos
sejati kang tumanduk dhurnateng putra temanten ingkang ginebeng nem prekawis
inggih punika:
- Wahyaning raos hasmara nadha inggih sengseming pangucap.
- Wahyaning raos hasmara nala inggih sengseming manah.
- Wahyaning raos hasmara tura inggih sengseming sih.
- Wahyaning raos hasmara turida inggih sengseming kaprihatosan.
- Wahyaning raos hasmara tantra inggih sengseming turun.
Sawingkingipun putri kang pindha dhomas, para kadang wredha ingkang sami sarimbit kalihan garwa esthining manah amung jurung puji hastuti puja hastawa mugi putra temanten anggenipun mangun bebrayan enggal tansah pinaringan karaharjan ing janaloka prapteng loka baka.
Ingkang lumaksana sawingkingipun sri temanten sekalihan ingkang rama saha ibu pinangka jejering pungkasaning lampah ingkang ing ngarsa asung tuladha ing madya mangun karsa ing wuri handayani rumaos bombong birawaning manah ingkang rama saha ibu ngawuningani putra temanten sekalihan ingkang ginarubyug para kadang wandawa saha sineksen sanggyaning para rawuh, mugi anggenya netebi wajibing gesang lantaran nambut sih sutresna susilaning akrami tansah manggiha raharja mulya. Wus ndungkap unggyan ingkang tinuju sang suba manggala gya sung sasmita dhateng putra temanten nulya manjing ing sasana busana ngrucat busana kanarendran hangrasuk busana kasatriyan.
Para
rawuh saha para lenggah makaten menggah anggen kula ngaturaken rumpaka wedharan
kirabing putra temanten, pangalembana miwah panyaruwe kasumanggakaken dhumateng
para rawuh saha para lenggah.
B. PANYANDRA
SESAMPUNIPUN KIRAB
Panjenenganipun
para rawuh saha para lenggah, makaten jengkaring putra temanten sekalihan
ingkang winastan kirab kanarendran sampun paripurna, titi laksana salajengipun
nun inggih minangka miyak swasana, keparenging sedya Bp ___________ sekalihan
(ingkang mengku gati) badhe atur panglipur malih arupi langen beksan
_______________ (menawi wonten) ingkang katindakaken dening kadang
______________ ingkang sarta kadang _______________, mbok bilih sampun samekta
ing gati kasumanggakaken dhumateng para - para ingkang piniji.
Menawi mboten wonten beksan:
Dhumateng
para rawuh saha para lenggah kasuwun lelenggahan kanthi mirunggan saengga
paripurnaning pawiwahan ing kalenggahan punika sinambi midhangetaken ungeling
gangsa lokananta ingkang sampun cinandhi ing pita swara dening kadang kula
panata pita swara, mugi kajumbuhna kalihan swasana nuwun
Menawi
karawitan:
Dipun
isi gendhing - gendhing.
C. KIRAB
KASATRIYAN II
Para
rawuh saha para lenggah wonten ganda sumerbak arum katiyubing samirana manda,
sung sasmitaa bilih putra temanten anggenipun ngrasuk busana kasatriyan sampun
paripurna keparenging sedya humarak sowan malih wonten ngarsa panjenengan
sadaya, kladuking atur winastan kirab kasatriyan, hambok bilih sampun samekta
ing gati sawega ing dhiri kasumanggakaken dhumateng para - para ingkang piniji,
kirabing putra temanten binarung ungeling ketawang Suba Kastawa, sumangga nun
nuwun.
Keterangan:
1. Urutaning lampah kados kirab angka I
1. Urutaning lampah kados kirab angka I
2.
Kirabing temanten saget dipun rumpaka panyandra utawi rumpaka wedharan kados
kirab ingkang angka I
3.
Saget dipun sarengi rerepen
D. SEKAR
SINOM KANGGE NYARENGI KIRAB KASATRIYAN
Mijil kang pindha narendra
Den garubyuk para cethi
Mancorong ponang wadana
Pindha Komajaya Ratih
Rinengga - rengga peni
Gawok ngungun kang handulu
Sinung prabawa. maya
Hangadhang mulya sejati
Jroning driya asung pamuji Hyang Suksma
Den garubyuk para cethi
Mancorong ponang wadana
Pindha Komajaya Ratih
Rinengga - rengga peni
Gawok ngungun kang handulu
Sinung prabawa. maya
Hangadhang mulya sejati
Jroning driya asung pamuji Hyang Suksma
Pamujine mengku brata
Meminta sihing Hyang Widhi
Satindak lan tandukira
Mugyantuk berkahing Gusti
Uga muna lan muni
Tinebihna salah dudu
Tinuntun buditama
Pantes tinulad pra janmi
Pindha nata gya salin agem satriya
Hageman satriya tama
Pindhane sang gunungsari
Iku kang temanten priya
Kang putri lir ragil kuning
Prasetya trus nyawiji
Mrih lestari runtut - atut
Ngesthi mengkoni putra
Tali tresna jaman mangkin
Dwi kang putra wus cukup rengganing krama
Tindake sang sinatriya
Kairing puji hastuti
Wiraga mengku prabawa
Mrabawani kang mriksani
Hamemayu sesami
Mahambeg satriya tuhu
Yeku trah Pancasila
Ngudi mulya lahir bàtin
Tansah eling waspada bakti mring praja.
Widada manggih yuwana
Sari kang pindha narpati
Rineksa pra wredha mudha
Sumunar lir dewa - dewi
Kongsi kaki lan nini
Paminta kapranan kalbu
Amrih bisa sembada
Ing akhir manggih swarga di
Wiji mulya kinarya ngrengga nagara.
Panjenenganipun para
rawuh saha para lenggah, sampun handungkap prapteng unggyan ingkang tinuju,
sang subamanggala gya sung sasmita mring sri temanten nulya kalenggahaken
wonten sasana adi, sang suba manggala sumawana para kadang wandawa bingar
jroning wardaya karana wus bangkit hangentasi karya nulya wangsul mring
papanira sowang - sowang nedya lerem salira kanthi suka pari suka sumangga, nun
nuwun.
E. PANYANDRA
SESAMPUNIPUN KIRAB II
Nun inggih para rawuh saha para lenggah, paripurna
kirabing putra temanten sekalihan winastan kirab kasatriyan, ingkang punika
atur uninga bilih pawiwahan prasaja ing ri kalenggahan punika dereng paripurna,
mugi nyebar ron kawis nyuwun sabar ingkang sawetawis.
Jumbuh kalihan wewangsoning para winasis ingkang sampun cinandhi hing akasa jinempana ing maruta, bilih penggalih sabar punika tansah sinuyudan dening putra wayah, paripurnaning pahargyan ing mangke hambok bilih putra temanten sampun jengkar saking sasana wiwaha tama marak wonten sangajenging wiwara ngajeng pratandha cetha bilih pahargyan punika sampun paripurna, ingkang punika mugi wontena suka lilaning penggalih lelenggahan kanthi mirunggan sinambi mirsani atur panglipur saking panjenenganipun Bp __________ (ingkang mengku gati) arupi langen beksan __________ (ingkang katindakaken dening kadang __________ (menawi wonten).
Menawi karawitan:
Dipun isi gendhing - gendhing ingkang jumbuh kalihan
swasana.
Menawi Tip/Cassette/CD:
Kadostuladha ing ngajeng.
7.
PARIPURNANING GATI
Nun inggih para rawuh saha para lenggah, kados sampun
ndungkap paripurna lampahing tata upacara pawiwahan prasaja ing ri kalenggahan
punika, ingkang punika jumbuh kahan urut reRoncening tata upacara ingkang
sampun rinakit, purwa, madya, wasana sampun kalampahan kanthi wilujeng nir ing
sambekala, awit saking punika tebih saking raos panundhung saking
panjenenganipun Bp __________ (ingkang mengku gati) anggenipun nampi keraWuhan
panjenengan kiranging tanggap, tangguh, gupuh miwah suguh mugi diagung
pangaksama panjenengan sadaya, jengkaring putra temanten saking sasana wisudha
tama minangka paripurnaning pawiwahan, ingkang kepareng hanganthi jengkaripun
nun inggih panjenenganipun Bp __________ sekalihan, jengkaring putra temanten
binarung ungeling gangsa ladrang gleyong laras pelog pathet nem sumangga, nun
nuwun.
Hamung semanten panjenenganipun para rawuh saha para lenggah pahargyan prasaja ing ri kalenggahan punika, mila awit saking punika kula minangka jejering pambiwara tartamtu kathah kekiranganipun saha kekilapan labed budi dayaning manungsa kirang sampurna ingkang sarta kirang pana anggen kula nampi wewarah mawantu - wantu ngaturaken tebah siti sekul binuntel roning kalapa, apuranta mbok bilih wonten lepat kula.
Hamung semanten panjenenganipun para rawuh saha para lenggah pahargyan prasaja ing ri kalenggahan punika, mila awit saking punika kula minangka jejering pambiwara tartamtu kathah kekiranganipun saha kekilapan labed budi dayaning manungsa kirang sampurna ingkang sarta kirang pana anggen kula nampi wewarah mawantu - wantu ngaturaken tebah siti sekul binuntel roning kalapa, apuranta mbok bilih wonten lepat kula.
Akhirul kalam wabillahi taufiq wal hidayah,
Wassalamu
‘alaikum Wr. Wb.
Keterangan:
Tuladha lampahing upacara pawiwahan punika saged dipun wuwuhi utawi dipun kirangi punapa dene dipun ewahi manut miturut kabetahan tuwin kawontenan (swasana).
Tuladha lampahing upacara pawiwahan punika saged dipun wuwuhi utawi dipun kirangi punapa dene dipun ewahi manut miturut kabetahan tuwin kawontenan (swasana).
http://pidatobahasajawa.com/teks-pidato-pasrah-penganten-kakung.htm